رویکردهای مواجهه با پدیده بازنشستگی و سالمندی؛ از سیاست‌های دولتی تا ظرفیت‌های محلی

یکی از مسائل عمده جمعیتی عموماً در کشورهای جهان مسئله سالخوردگی جمعیت و پیامدهای ناشی از آن است. در حال حاضر کشور ایران نیز مرحله انتقال ساختار سنی جمعیت از جوانی به سالخوردگی را تجربه می کند. روند تغییرات جمعیت‌شناختی و افزایش سالمندی در کشور از یک سو و چالش‌های موجود در نظام بازنشستگی و ارائه خدمات به سالمندان از سوی دیگر، از جمله مسائل مهم در مواجه با این پدیده است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش تحلیلی به دنبال بررسی رویکردهای مواجهه با چالش‌های سالمندی و بازنستگی از طریق بررسی تجربه‌های جهانی است. جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای و اسنادی حاصل شده است. بررسی تجربه کشورهای ژاپن، آمریکا، سوئد و بریتانیا نشان می‌دهد در مورد پدیده سالخوردگی جمعیت و پیامدهای دولت‌ها نمی-توانند به تنهایی و بدون بکارگیری ظرفیت‌های محلی، با مسائل و مشکلات جامعه مقابله کنند. اگرچه نظام‌های حمایتی رسمی برای جلوگیری از فقر سالمندان و ارتقای سلامت آنها ضروری است، مجموعه‌ای از برنامه‌ها نیز وجود دارد که عمدتا نهادهای محلی مانند مدارس، مؤسسه‌های خیریه، شهرداری‌ها یا کارآفرینان انجام می‌دهند. ویژگی غالب این اقدامات، به کارگیری خلاقیت، نوآوری و استفاده از ظرفیت‌های محلی برای کمک به سالمندان و بازنشستگان است.